Hayat kurtaran öneriler
“Aynı soydan üç kişide meme kanseri varsa, diğerleri memelerini boşalttırıp estetik yaptırmalı”
Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Demirkazık, “Aynı soydan üç kişide meme kanseri varsa, diğer üyeler memelerini boşalttırıp estetik yaptırmalı” dedi.
Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı ve Ankara Üniversitesi (AÜ) İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Demirkazık, kanserden korunmada çoğu zaman gereğinden fazla tetkik yapılabildiğini, kimi zaman da bazı tetkiklerin gerekli zaman aralıklarında tekrarlanmadığını söyledi. Check-up adı altında yapılan birçok tetkikin kanser araştırması için belirleyici olmadığını vurgulayan Demirkazık, çok sayıda kanser türü olduğu ve bunların sadece birkaç tanesinin (kolon karsinomu, kadınlarda meme ve rahim ağzı kanseri) taranabildiğini ifade etti. Demirkazık, “Testlerde kişi, fazladan radyasyon alır” uyarısında bulundu.
PET taraması da işe yaramaz
Kanser metastazlarının belirlendiği PET’in de bir tarama olarak asla düşünülmemesi gerektiğine dikkati çeken Demirkazık, “PET bir tarama değildir, hekim tarafından önerildiğinde kanser hastalarında yapılmalıdır. Gerekli olanlara yapılmalıdır. Tomografi, hiç bir sorun olmadığı halde kan tahlili, böbrek ya da karaciğer testlerinin yapılması da uygun değildir” dedi.
Ailede 3 kişide varsa memelerinizi boşaltın
Demirkazık, kanserden korunmada en etkili yöntemin sağlıklı beslenme, bol sebze ve meyve tüketme, tütün, alkol ve olumsuz çevre faktörlerinden uzak durma, hekim kontrolü ve olağanüstü bir durum halinde uzmana başvurulması gerektiğini kaydetti.
Demirkazık’ın verdiği bilgiye göre, genetik geçişi bilinen ve aile geçişi yüksek olan kanserler, meme ve kolon (kalın bağırsak) kanserini kapsıyor.
Bir kişinin ailesinde “meme kanseri” bulunması halinde, kadın ya daerkek farketmeksizin risk artıyor. Aynı soydan üç kişide olması halinde ise meme kanserinin görülme riski yüzde 60’lara çıkıyor. Bu kişilerde hiç kanser ortaya çıkmadan her iki göğsün boşaltılması ve estetik ameliyat yapılması öneriliyor. İki göğsün içinin boşaltılmaması halinde ise mutlaka yılda bir kez hekim kontrolü, kendi kendine muayenesini yapması, 40 yaş öncesi ultrason, bu yaştan sonra da mamografi yaptırması gerekiyor. Kan tahlili açısından da meme kanserini belirlemek için rutin kan testinde bulunmayan özel belirteçlere bakılabiliyor. Bunlara, meme kanseri için BRCA-1 ve BRCA-2 adı veriliyor. İki gende de sorun olan kişilerde meme kanserinin görülme riski artıyor.
HANGİ KANSERE HANGİ TEST?
* Kolon kanserinde ailede birden fazla kişide hastalığın bulunması riski artırıyor. Koruyan genlerin saptanması için kan testi yapılması önerilmiyor.
* Riskli ailelerde ışıklı fiberoptik veya videoendoskopla gerçekleştirilen kalın bağırsakları görsel incelenmesini sağlayan “kolonoskopi” en güvenli takip şekli olarak gösteriliyor. Sağlıklı kişilerde 50 yaşından sonra bir kere, ardından 5’er yıl aralıklarla tekrarlanması gerekiyor. Testin, ailesel sendrom riskine göre yılda bir kez yaptırılması öneriliyor.
* Akciğer kanserinde erken tanı için yılda bir kez tomografi çektirilmesi önerisinin doğru olmadığı belirtiliyor.
* Cinsel yolla bulaşan virüs kaynaklı rahim ağzı kanserinde, yıllık hekim muayenesi, simir testi ve genç kızlık yaşlarında uygulanabilen aşının koruyucu olarak gösteriliyor.
* Prostat kanserinde ise yaşa bağlı olarak risk artıyor. Şikayetlere paralel olarak parmakla muayene ile birlikte kan değerlerine bakılabiliyor.
* Karaciğer kanserinde Hepatit-B taşıyıcı olmak riski artırıyor. Mutlaka Hepatit B aşısı yaptırılması gerektiği vurgulanıyor. Aşırı alkol tüketmeme ile risk azaltılabiliyor.
