Maya Mavisi’nin gizli bileşiği
Kimyagerler, yıllardır içinde sakladığı maddelerin sırrı tam olarak ortaya çıkarılamayan ‘Maya Mavisi’nin gizli bileşiğini ortaya çıkardıklarını açıkladı.
Kimyagerler, ‘Maya Mavisi’nin gizli bileşiğini ortaya çıkardıklarını açıkladı.
Antik Maya uygarlığı, saray duvarlarını, kutsal metinlerini, çömleklerini ve hatta tanrılara kurban ettikleri insanları boyamak için oldukça canlı ve uzun süre dayanan bir mavi boya kullanıyordu. Bir grup bilim insanı, uzun çalışmaların ardından ‘Maya Mavisi’nin formülünü ortaya çıkardıklarını duyurdu.
Bilim insanları, Maya Mavisi’nin bugüne kadar iki önemli girdisini tespit edebilmişti. Bunlar yoğun mavi rengi sağlayan ve günümüzde kot kumaşına renk vermek için kullanılan indigo bitkisi ve bir kil türü olan paligorskitti. Ancak Mayaların yıllara meydan okuyan boyayı nasıl ortaya çıkardığı bir sır olarak kalmıştı.
Maya Mavisi’nin sırrını çözmek isteyen İspanyol bilim insanları, boyanın nasıl yapıldığına dair ipuçları sunan bir diğer pigment bulduklarını belirtti.
Valencia Üniversitesi’nded araştırmacı Antonio Doménech, Maya Mavisi’ne ait örneklerde ‘dehydroindigo’ adı verilen ikinci bir pigmentin izine rastladıklarını ifade etti. Doménech, ‘dehydroindigo pigmentinin indigo ısıya maruz kaldığı zaman oksitlenme sonucu oluştuğunu düşündüklerini, ısının Maya Mavisi’ni hazırlamak için gerektiğini’ söyledi.
LiveScience sitesine açıklama yapan Doménech, “Indigo mavi ve dehydroindigo sarı. Bu da, bu iki pigmentin farklı miktarlarda karıştırılmasının Maya Mavisi’nin değişen tonlarda yeşile sahip olacağı anlamına geliyor… Mayalar, istedikleri kıvamı elde etmek için boyayı hazırladıkları ısıyı da değiştirmiş olabilir. Örneğin boyayı daha kısa veya uzun sürelerde ısıtmak veya ateşe az veya fazla odun atmak elde etmek istedikleri kıvamı değiştiriyordu” dedi.
UZUN YILLAR İZİ BULUNAMADI
Bilim insanları, dehydroindigo izine rastlanmadan önce Maya Mavisi’nin bilinmeyen içeriğini aramış ve gizli içeriğin kopal reçinesi olabileceğini öne sürmüşlerdi. Maya döneminden kalan bir çanakta 2008 yılında yapılan analizde, çanağın tütsü yakmak için kullanıldığı anlaşılmış ve pigment izlerine rastlanmıştı.
Doménech, ABD’li araştırmacıların yaptığı analiz hakkında, “Çanak, Maya Mavisi ile karışmış kopal reçinesi içeriyordu. Burada en basit tahmin, karışımın tütsünün ısınmasıyla ortaya çıkmış olması” dedi.
İspanyol araştırmacılar, ‘dehydroindigo’nun tespit edilmesinin ardından, Maya Mavisi’nde organik bileşik indigo ile inorganik bileşik külün bir araya gelmesini sağlayan kimyasal bağı ortaya çıkarmaya çalışacak.
Maya Mavisi’nin bulunduğu en önemli yerlerden biri, Meksika’nın Yucatan yarımadasındaki antik Maya kenti Chichen’deki obruğun dibinde bulunan dört metre kalınlığındaki tabaka. ‘Sacred Cenote’, yani Kutsal Obruk olarak adlandırılan yer, ilk kez 1904 yılında tespit edilmiş, araştırmacılar buranın tanrılara kurban edilen, Maya Mavisi’yle boyanmış insanların atılmasından oluştuğunu düşünmüştü.
Kaynak:ntvmsnbc
